Martxoaren 22an, Uraren Mundu Eguna ospatzen da eta, urteurren hori ospatzeko, gaur EL DIARIO VASCOn argitaratutako artikulua erreproduzitzen dugu. Tecnun , Paloma Grau .

1992tik, Uraren Mundu Eguna ospatzen da martxoaren 22an. Baliabide hau, bizitzarako beharrezkoa eta Lurrean sortu zenetik orain dagoen kantitate berean dagoena, hazkunde sozial eta ekonomikoaren faktore izan da. Baina historian zehar gatazka ugariren iturri ere izan da. 2010ean, Nazio Batuen Batzar Orokorrak esplizituki aitortu zuen ura eta saneamendurako giza eskubidea, eta berretsi zuen "edateko ur garbia eta saneamendua funtsezkoak direla giza eskubide guztiak gauzatzeko". Gaur egun ere, munduko biztanleriaren %17k ez du edateko urik eskuratzerik eta %40 inguruk ez du saneamendu sistema egokirik, horrek dakartzan osasun arazoekin. Garapen-bidean dauden herrialde askotan, emakumeek egunean zortzi ordu baino gehiago ematen dituzte urarekin lotutako zereginetan, hala nola bilketa, biltegiratzea eta tratamendua, eta horrek hezkuntzan eta gizarte-bizitzan inplikatzeko denbora nabarmen murrizten du.

Hala ere, gaur egungo garapen teknologikoa izan arren, hondakin-uren kudeaketa eta tratamenduak erronka handia izaten jarraitzen du, azken hamarkadetan larriagotu dena, batez ere hiru arrazoirengatik. Lehenik eta behin, munduko biztanleriaren hazkundeagatik, nekazaritza ekoizpena, urbanizazioa eta industrializazioa areagotzea dakar.

mendearen bigarren erdialdean, industrian eta giza kontsumorako uraren erabilera laukoiztu egin da eta gaur egun dauden ur erreserben %22 eta %8ra iritsi da hurrenez hurren. Ur-kontsumo handiagoa horrek erreserben murrizketa ez ezik, kutsadura mota ezberdineko hondakin-ur kopuru nahiko esanguratsu bat agertzea ekarri du, zeinaren tratamenduak energia eta baliabideen kontsumo handia dakarren.

Bigarren kausa banatze-sistemetan edo kolektoreetan ura garraiatu eta kudeatzeko azpiegituraren zahartzea da. Egungo instalazioekin, jada zaharkituta dauden kasu askotan, ura galtzen da banaketa-sistemetan, energia galera nabarmena dakarten ihesen ondorioz. Azkenik, aipatzekoa da klima aldaketa, gure planeta ahulago bihurtzen duena. Gaur egun, uholde edo lehorte garaiak, eskualde batzuen basamortutzea eta edateko ura eskuratzeko ziurgabetasun handiagoak ditugu.

Egoera honen aurrean, uraren profesionalek –zientzialariek, ingeniariek eta ekonomialariek, besteak beste– erronka berriei aurre egin behar diete baliabide honen bilketa, kudeaketa eta tratamenduan. Eskualde batetik bestera edateko ura transferitzean oinarritutako ohiko irtenbideak ez dira nahikoak. Gaur egun, ingurumen ingeniaritzak, bioteknologiak eta informazio eta komunikazio teknologiek (IKT) irtenbideak eman ditzakete haien erabilera iraunkorra eta baliabide berriak lortzea ekonomia zirkularreko eredu baten barruan. Esaterako, hiriko edo industriako hondakin-urak baliabide-iturri gisa plantea litezke, hala nola ureztatzeko edo industria-erabileretarako berrerabilgarriak diren ura, balio erantsi handiko produktuak, hala nola ongarriak, petrolioaren deribatuen ordezko produktuak, hala nola bioplastikoak, biogas moduan, energia. etab.

“Hondakinetatik baliabidera” paradigma-aldaketa honek, kasu askotan, konposatu kutsagarriak prozesatu eta energia, biomasa eta intereseko beste produktu batzuetan eraldatzeko gai diren mikroorganismo eta entzimen jardueran oinarritutako teknologia berriak garatzea dakar. IKTek, 4.0 industriaren testuinguruan, uraren kontsumoa murrizten ere lagundu dezakete kudeaketa eraginkorragoa ahalbidetzen duten informazio sistemak erabiliz.

Azkenik, gizarte kontzientzia handiagoa beharrezkoa da erakunde publikoak eta herritarrak erabilera kontserbatzera eta hobetzera bultzatzen dituzten prestakuntza programen bidez. Arestian aipatutako irtenbide teknologikoak, positiboak izan arren, ez dira nahikoak izango, paraleloki, «ingeniaritza sozial» horretan lan egiten ez bada.

Lerro hauek aprobetxatu nahi ditut Uraren Mundu Egun honetan modu berezian zoriontzeko, arlo ezberdinetatik gure bizitza profesionala hain ezinbestekoa den zerbaitetara dedikatzen duten pertsona guztiak. Pertsonalki, pribilegiotzat hartzen dut nire lanak gure seme-alabei mundu hobeago bat uzteko modu hain zuzenean laguntzen duela jakitea.