CS Lewis-ek bere autobiografian kontatzen du nola bere urteetako ateismo eta agnostizismoaren eta antzinako mitologiako literaturarekin eta Erdi Aroko sagekin harreman iraunkorraren ondoren, Ebanjelioen aurrean aurkitu zuen bere burua. Lehendik bereganatu zuen literatur prestakuntzak ebanjelioak mito soiltzat hartzea eragotzi zion. "Ez zuten gustu mitikorik", idatzi du. Eta, hala ere, modu historiko eta ez artistikoan kontatzen duten gai bera zen, hain zuzen, mito handien gaia. Inoiz mito bat errealitate bihurtu izan balitz, mito bat haragi bihurtuko balitz, Ebanjelioak bezalaxe izango litzateke». Literatura guztietan Ebanjelioa bezalakorik ez zegoela ohartu zen, eta, nolabait eta aldi berean, mito guztiek haien antza zuten.

Hori da, hain zuzen ere, Gabonak: mito guztien artean handiena, saga guztien oinarria, benetako gertaera da, gertatu da. Eguberriak Jainko betiereko eta infinitua munduan eta denboran barneratu den unea gogoratzen du.

Hain sakon eta handiak daude errealitateak, non hitzez jarriz gero, ezinbestean pobretuta geratzen direla. Hortik sortzen dira istorioa, mitoa eta kondaira, hau da, esanezina (ezin dena, hitzez hitz) sakonago adierazteko modua.

Hitzak lausoegiak, pobreegiak, mugatuegiak dira, egia erlijioso bat bezain liluragarria eta aldi berean sinplea adierazteko: «Jainkoak hain maite zuen mundua, non bere Seme Bakarra eman zuen».

Jesusen Jaiotzaren istorioa ezin sinpleagoa izan. Baita sinplea ere. Idazleak -Lucas- poesiarik gabeko narrazioa eskaintzen du, adjektiborik gabe, erretorikarik gabe... Eta bere soiltasun harrigarrian hitz horietara aurreiritzirik gabe hurbiltzen direnak hunkitzen eta eragiten ditu. Eta hunkitzen da kontakizun honek egia denaren kutsua duelako, erreala denarena, eta pertsona guztien barne-nahiekin bat egiten duelako. Kezkatuta, bai Augusto bai Zirino antzinako historiako pertsonaia historiko ezagunak direlako. Ekitaldi hauetan gelditzera gonbidatzen gaitu, gertatzen diren geografia oso zehatza delako (Nazaret eta Belen gaur bisita ditzakegun hiriak dira). Eta zirraragarria da idazlea dakiena esatera mugatzen delako, ezer gehitu gabe, beharrezkoa den ezinezko bat kontatzen ari dela jakin arren.

Hau da une erabakigarria: Egun horietan gertatu zen Augusto enperadorearen dekretu bat atera zela, Inperio osoa erregistratzeko agindua emanez. Lehen erregistro hau Cirinus Siriako gobernadore zenean egin zen. Eta denak izena ematera joan ziren, bakoitza bere hirira. Jose ere, Daviden etxekoa eta familiakoa zelako, Galileako Nazareteko hiritik, Judeako Belen deitzen den Dabiden hirira igo zen, haurdun zegoen Maria bere emaztearekin erregistratzera. Eta gerthatu zen, han zeudela, erditzeko garaia heldu zitzaiola, eta erditu zuen bere lehen-semea, eta bildurtu egin zuen eta mantxa batean etzan zuen, ez baitzegoen haientzat lekurik. ostatuan.

Lewis aztoratu egin zen, harrituta, hitz hauekin, hain zuzen ere Ebanjelio guztiekin. Epopeia, saga, mito eta kondairei buruz metatutako literatur erudizio guztiak bere aplikazioa zuen hemen, eta, aldi berean, bazekien, ziur zegoen, hori ez zela testu mitiko eta legendario bat, galtzen diren ahozko tradizioen emaitza historiaren lainoa. Eta “pozak harrituta” geratu zen (bere autobiografiaren izenburua, Pozak harrituta ).

Sorpresa honekin hasten da Gabonetako festa. Hitzak berak –Gabonak– poza pizten du jada. Baina oinarri sendoak dituen poza da. Inefablea gertatu dela jakitearen estupora hain da handia non pozak gainezka egiten duela. Euskarri eta oinarri oso sendoetan oinarritzen den alderdia da. Egunotako opariak, tratu onak, adeitasun giroa, lehen Jaiotza hartatik datoz, Jaiotza bikaintasunetik. Historiako beste garai batzuetan Gabonak tristura aura batetik erreskatatu behar izan badira, XXI.mendean agian arinkeriatik atera behar da, zoriontsu izateko arrazoirik gabe pozteko borondatezko saiakeratik.

Gabonak badu oinarri bat. Harritu egiten gaitu Kosmosa leku desegokia, miresgarria, handia baina hotza eta ikaragarria ez dela jakitearen pozak... Kosmosa etxea da Jainkoa gizaki egin delako, denboran sartu da, izakiaren gainean makurtu da arte. maila berean bihurtzen da, besarkatu daitekeen Haur bat izan arte.