Industri Antolakuntza Saileko irakaslea Tecnun , Leire Labakak , erresilientziari eta krisiaren kudeaketari buruzko hurrengo artikulua argitaratu berri du Nuestro Tiempo aldizkarian, orain osorik partekatzen duguna.

Erresilientzia modan dagoen kontzeptua da eta ingurumena, psikologia, negozioa, ingeniaritza edo krisien kudeaketa bezalako arlo anitzetan erabiltzen dena. Baina zer esan nahi du? Batzuek sistema batek nahasmendu bat xurgatzeko eta hasierako egoera batera itzultzeko duen gaitasuna bezala definitzen dute. Beste batzuek sistema batek egunero gertatzen diren aldaketetara egokitzeko eta abiapuntua hobetzeko duen gaitasuna adierazten dute.

Lehenengo esanahiak beren egoera aldatzen uzten ez duten sistema finkoetan zentratzen den bitartean, bigarrena sistema bizidun eta dinamikoetara zuzenduta dago. Azken korronte honen barruan krisiaren kudeaketaren arloan erabiltzen den erresilientzia kontzeptua dago. Krisiak gizakien bizitza eta gizartearen ongizatea arriskuan jartzen dituzten bat-bateko eta oso indartsuen ondorio izan daitezke, hondamendi naturalak adibidez. Baina printzipioz oharkabean pasatzen diren eta neurririk hartzen ez duten gertakari txikien multzo baten ondorioz ere izan daitezke. Klima-aldaketak, adibidez, denborarekin hazten den mehatxu bat dakar, hondamendia sortu arte. Atmosferara karbono dioxidoaren isurpen handiek, beste faktore batzuekin batera, planetaren tenperatura globala handitzen ari da, eguraldiaren ereduak aldatzen ari dira eta lehorte edo uholdeen pasarteak jasateko arriskuak areagotzen ari dira.

Aipatutako kasu guztiak nolabait aurreikus daitezke eta, beraz, errazagoa da horiei aurre egiteko neurriak hartzea. Hala ere, batzuetan gertaerak ez dira aurreikusten edo ustekabean eboluzionatzen dira. 2011ko Japoniako lurrikaran eta ondorengo Fukushimako istripu nuklearrean, inork ez zuen aurreikusi tsunamiak hel zezakeen magnitudea eta segurtasun prozedura guztiek huts egin zuten. Egoera honetan, sistema erresilienteak izateak egoerara egokitzeko eta modu eraginkorrean erantzuteko aukera ematen digu.

2000. urtean, tximistak sutea eragin zuen Nokia eta Ericssonen hornitzaile den Philipsen fabriketako batean. Hasieran astebete barru normaltasunera itzuliko zela kalkulatu zen. Nokiak azkar konturatu zen horrek zekartzan zailtasunez eta, Philipsi bere gaitasuna Alemania edo Txina bezalako lantegietara eramateko presioa egiteaz gain, beste hornitzaile batzuekin negoziatu zuen. Modu honetan, Nokiak ekoizpen-helburuak lortu ez ezik, mugikorren merkatuko kuota ere handitu zuen bere lehiakidearen zailtasunei esker. Ericssonek, B planik gabe, ia bi milioi eta erdiko galerak iragarri zituen.

Horregatik ezinbestekoa da hiri eta herri erresilienteen sareak sortzea –herritar, gobernu, azpiegitura eta enpresen erresilientziarekin– krisiei aurre egiteko eta horietara eraginkortasunez egokitzeko gai direnak. Landu daitekeen kalitatea da. Hainbat ikerketa zientifiko, ikerketa-proiektu eta doktorego-tesiek erresilientzia kontzeptua eta nola sustatu eta hobetu daitekeen aztertzen dute.

Smart Mature resilience proiektuaren arabera [Europako Batzordeak lagunduta eta parte den partzuergo batek garatua Tecnun ], erresilientzia lau dimentsio ditu nagusiki: lidergoa eta gobernantza, prestatasuna, azpiegiturak eta baliabideak eta lankidetza. Lidergoak eta gobernantzak hiriaren sentsibilizazioa eta erresilientzia maila areagotzen duten neurriak eta plan helduak ezartzeko agintarien konpromiso eta prestakuntza mailari dagozkio. 

Prestakuntzak krisialdi baten aurreko prestakuntza eta ikaskuntza jarduerak batzen ditu. Baliabideen eskuragarritasuna erabakigarria da azpiegitura sendo eta segurua izateko, baita herritarrak ekitaldiari erantzuteko behar bezala prestatzeko ere. Azkenik, ezinbestekoa da krisiaren kudeaketan parte hartzen duten guztien artean lankidetza ona egotea. Horrez gain, beste hiri edo nazio batzuetako kanpoko eragileekin akordioak ezarri beharra dago, hondamendirik gertatuz gero haien laguntza bermatzeko. Gaur egungoa bezalako mundu aldakor batean, aldaketetara hobekien egokitzen direnak, erresilienteenak, etorkizunean iraungo dutenak izango dira.