"Marten lurreratzea espazioaren esplorazioaren alorrean lortzeko balentria zailenetako bat da"

Paul Brugarolas NASAren Jet Propulsion Laboratory-ko Orientazio eta Kontrol Ataleko langile teknikoa da. Gaur egun, GNC (Guidance, Navigation and Control) sistemaren ingeniari nagusia da, informalki pilotu automatikoa bezala ezagutzen dena, Perseverance rover-a Marten arrakastaz lehorreratu duena.

Brugarolasek Alumni- k antolatutako webinar batean parte hartuko du Tecnun arrakasta horren xehetasunak azaltzeko datorren asteartean, martxoaren 9an, 19:00etan. Interesatuek hurrengo estekan eman dezakete izena.

Zer suposatu du zuretzat Martera lurreratzeak izan duen azken arrakastak?

Arrakasta handia eta lasaitasun handia. Arrakasta handia, beste planeta batean lurreratzea, kasu honetan Marten, espazioaren esplorazioaren alorrean lortzeko balentria zailenetako bat baita. Jarduera-sekuentzia oso konplexua eskatzen du eta bertan dena ondo joan behar da.

Ez al dago errorerako marjinarik?

Ez. Batez ere, ez dago ontzia Marteko atmosfera ziurgabean hegan egiten jakin behar duen pilotu automatikoarentzat eta gero zeruko garabiaren lurreratzea exekutatu behar duena. Hori dela eta, ondo atera izana aringarri handia da, izan ere, proiektu honetan 8 urte inbertitu eta pilotu automatikoaren arduradun teknikoa izan ondoren, dena ondo ateratzea nahi duzu.

Zertarako balioko du lurreratze honek?

Lurreratu ostean, misioaren fase zientifikoa hasiko da, Marten bizitzarik egon ote den galderari erantzuten saiatuko dena. Misioak Jezero kraterra aztertuko du, antzinako aintzira zena, eta arroka laginak bilduko ditu lurrera itzultzeko etorkizuneko misio batean.

Zein izan da zure lana lorpen honetan?

GNC (Guida, Navigation and Control) sistemako ingeniari nagusia izan naiz, modu informalean pilotu automatikoa bezala ezagutzen dena. Horrela, teknikoki zuzendu dut CNG sistema diseinatu, garatu, egiaztatu eta operatu duen taldea. Pilotu automatikoa 2012an Curiosity lurreratu zuenaren oso antzekoa da. Bi arlo nagusitan hobetu dugun arren.

Zeintzuk dira eremu horiek?

Lehenik eta behin, jausgailuaren irekitze-algoritmoa aldatu dugu lurreratzeko elipsearen tamaina ia erdira murrizteko. Eta bigarrena, lur-sailari dagokionez nabigazio-sistema bat gehitu dugu, ontzia gainazaletik kokatzea ahalbidetzen duten kamera eta irudiak prozesatzeko algoritmoak barne hartzen dituena, eta lehorreratze eremua aukeratzeko sistema bat, lurreratzeko eremurik onena bilatzen duena. 700 metro inguruko erradioko ingurune hurbilean, lurreratzeko eremu seguruen mapa erabiliz. Bi aldaketa hauek funtsezkoak izan dira itsasontzi honek Jezero kraterrean lehorreratu ahal izateko.